عَنِ ابْنِ عُمَر ( رض ) قَالَ قَالَ رَسُوْلُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیْه وَ سَلَّمَ بُنِیَ الْاِسْلَامُ عَلٰي خَمْسٍ شَهَادَةِ اَنْ لّآ اِلٰهَ اِلَّا اللهُ وَ اَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُه وَ رَسُوْلُه وَ اِقامِ الصَّلوٰةِ وَ اِیْتاَءِ الذَّکوٰةِ وَ الَحجِّ وَ صَوْمِ رَمضَانَ – ( متفق علیه )

( و قال المنذری فی الترغیب رواه البخاری و مسلم و غیر هما عن غیر واحد من الصحابة )

حضرت عبدالله بن عمر ( رض ) ارشاد رسولِ اکرم ( ص ) را نقل می کند که اسلام بر پنج ستون بنا شده است قبل از همه گواهی لّآ اِلٰهَ اِلَّا اللهُ  و مُحَمَّدُ رَّسُوْلُ اللهِ یعنی اقرار به اینکه بغیر از الله جل جلاله معبودی دیگر نیست و محمّد ( ص ) بنده و رسول اوست و بعد از آن بر پا داشتن نماز ، ادای زکات ، حج و روزه ماه مبارک رمضان .

توضیح : این پنج ستون ارکان مهم ایمان و اسلام هستند ، رسول اکرم ( ص ) در این حدیث اسلام را به خیمه ای تشبیه کرده اند که دارای پنج ستون است . کلمه ی شهادت مانند ستون میانی خیمه است و بقیه ی ارکان چهارگانه اسلام ، ستون های چهار گوشه ی خیمه به شمار می آیند . اگر چوب میانی نباشد خیمه بر پا نخواهد شد ، امّا اگر چوب میانی باشد و از گوشه های چهار طرف خیمه ، چوبی کم شود ، خیمه برپا خواهد بود و فقط گوشه ای که چوپ ندارد ناقص و افتاده می ماند .

بعد از خواندن این حدیث بیاییم و در مورد خودمان کمی فکر کنیم ، که ما بنوبه ی خود تا چه اندازه توانسته ایم این خیمه را بلند و بالا نگه داریم و کدام رکن است که آنرا به طور کامل حفاظت کرده ایم ؟ این هر پنج رکن بی نهایت مهم هستند تا جایی که بنای اسلام بر اینها قرار داده شده است پس مواظبت بر آن ، بر هر مسلمان بخاطر مسلمان بودنش ، ضروری و الزامی است . امّا ، بعد از ایمان مهم ترین رکن ، نماز است . حضرت عبدالله بن مسعود ( رض ) می گویند : من از رسول اکرم ( ص ) پرسیدم که کدام عمل بیش از همه ، نزد الله جل جلاله محبوب است ؟ آنحضرت ( ص ) ارشاد فرمودند : نماز ، عرض کردم بعد از آن ؟ فرمودند : رفتار خوب با پدر و مادر . عرض کردم ، بعد از آن فرمودند : جهاد .

علامه ملّا علی قاری می گوید : این حدیث دلیل بر این قول علماست که می گویند : بعد از ایمان ، نماز از همه مقدّم تر است و همچنین این مطلب از این حدیث صحیح نیز تأیید می شود که در آن آمده : اَصَّلَوةُ خَیرُ مَوْضُوْعٍ خداوند نماز را بهترین عمل برای بندگانش قرار داده است .

در احادیث دیگر هم به صورت صحیح و واضح نقل شده است که در میان اعمال شما ، بهترین عمل نماز است . چنانکه در الجامع الصغیر این حدیث از پنج صحابه رضی الله عنهم حضرت ثوبان ، ابن عمر ، سلمه ، ابوامامه و عباده رضی الله عنهم نقل شده است . و از حضرت ابن مسعود ( رض ) و اَنَس ( رض ) روایت شده است که مهم ترین عمل ، خواندن نماز ، بر وقت آن است از حضرت ابن عمرو اُمٍّ فرْوًهُ ( رض ) نیز نقل شده است که بهترین عمل ، خواندن نماز ، در اوّل وقت است تقریباً منظور و مفهوم تمام روایت ها یکی است .

منبع : کتاب فضایل اعمال